งานรังสีวิทยา อีกหน่วยงานที่สำคัญของโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ

งานรังสีวิทยา เป็นงานที่หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่าครอบคลุมงานในหลายส่วน ทั้งในส่วนของรังสีวินิจฉัย รังสีร่วมรักษา งานรังสีรักษา และงานเวชศาสตร์นิวเคลียร์แบบพื้นฐาน

จากที่เราได้ไปดูการทำงานของหน่วยงานประสานสิทธิการรักษาพยาบาลไปแล้ว คงทำให้เราเข้าใจขึ้นเยอะเลยเกี่ยวกับการรักษาสิทธิในการรักษาพยาบาลของตนเอง ซึ่งบางสิ่งอาจจะเป็นสิ่งที่เรารู้อยู่แล้ว แต่ข้อมูลอีกหลายอย่างในตอนที่แล้วคงเป็นประโยชน์มากสำหรับใครที่เพิ่งใช้สิทธิ์ในการรักษาพยาบาลครั้งแรกๆหรือใครที่เคยไปแล้วพลาดในการใช้สิทธิ์ตรงไหน

ในตอนนี้แอดมินจะมาทุกคนมาดูกระบวนการทำงานของหนึ่งในหน่วยงานยอดนิยมที่คนมาโรงพยาบาลมักจะได้พบบ่อยๆ ซึ่งหน่วยงานนั้นก็คือ งานรังสีวิทยา พอฟังชื่อแล้วเราอาจจะยังคิดภาพไม่ออกว่าเราเคยไปใช้บริการหน่วยงานนี้ตอนไหนกัน งั้นเราไปทำความรู้จักงานรังสีวิทยาจากรศ.พญ.อุทัยรัศมิ์ เชื่อมรัตนกุล หัวหน้าสาขารังสี โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ กันเลยดีกว่า เราจะได้รู้ว่าเราเคยไปใช้บริการกันมาบ้างไหม แล้วหน่วยงานนี้เขาทำอะไรกันบ้าง?

งานรังสีวิทยา อีกหน่วยงานที่สำคัญของโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ

“ผู้ป่วยรายใหม่ 139,206 คนต่อปี และในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิต 84,073 คนต่อปี”

อธิบดีกรมควบคุมโรค เผยโรคมะเร็งถือเป็นปัญหาที่สำคัญของประเทศไทย โดนสถิติล่าสุดที่พบมีผู้ป่วยรายใหม่ 139,206 คนต่อปี และในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิต 84,073 คนต่อปี โดยโรคมะเร็งที่พบมาก 5 อันดับแรกในคนไทย ได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำดี มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก และมะเร็งปากมดลูก แล้วโรคมะเร็งมันเกี่ยวกับงานรังสีวิทยาอย่างไรกัน?

งานรังสีวิทยาคืออะไร?

งานรังสีวิทยาเป็นงานที่ครอบคลุมงานในหลายส่วน ทั้งในส่วนของรังสีวินิจฉัย รังสีร่วมรักษา งานรังสีรักษา และงานเวชศาสตร์นิวเคลียร์แบบพื้นฐาน

“งานรังสีวินิจฉัย การให้บริการยอดนิยม”

ส่วนแรกนี้เป็นส่วนยอดนิยมที่คนจะเข้าไปใช้บริการกันบ่อยๆ ไม่ว่าจะประสบอุบัติเหตุมา จะปวดท้อง ปวดหัว หรือเจ็บป่วยที่ร่างกายส่วนไหน เป็นบริการในรูปแบบถ่ายภาพเอกซเรย์ ใช้กล้องส่องตรวจ การตรวจด้วยเครื่องส่องตรวจ การตรวจด้วยเครื่องเสียงความถี่สูง หรือที่เราเคยได้ยินกันบ่อยๆว่าอัลตร้าซาวด์ เอกซเรย์มะเร็งเต้านม วัดความหนาแน่นมวลกระดูก นอกจากนี้ยังรวมถึงการร่วมบริการกับบริษัทเอกชนในการให้บริการเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ การตรวจด้วยเครื่องตรวจสนามแม่เหล็กไฟฟ้าหรือ MRI ซึ่งเป็นส่วนของรังสีวินิจฉัย

“การใช้รังสีร่วมรักษา”

ในส่วนของรังสีร่วมรักษาจะมีทีมแพทย์หรือบุคลากรที่จะใช้รังสีในการเอกซเรย์หลอดเลือด หรือการทำหัตถการต่างๆเพื่อรักษาโรคบางชนิดโดยไม่ต้องผ่าตัด เช่นการใส่สายสวนแล้วให้ยาผ่านสายสวน การใช้อุปกรณ์ที่กล้ามเนื้อด้วยการใช้คลื่นวิทยุหรือคลื่นความร้อน เจาะชิ้นเนื้อเพื่อนประกอบการดูแลรักษาร่วมกับแพทย์สาขาอื่นๆ แต่การใช้รังสีใช้ได้กับบางกรณีที่แพทย์วินิจฉัยแล้วว่าสามารถทำการรักษาแบบใช้รังสีได้

“รังสีรักษา”

ในส่วนของรังสีรักษา จะเป็นการใช้รังสีที่เป็นลักษณะคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าหรืออนุภาครังสีเพื่อทำลายเซลล์ซึ่งสามารถใช้รักษาได้ทั้งโรคมะเร็งและโรคที่ไม่ใช่โรคมะเร็ง โดยรังสีรักษาจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือการใช้รังสีรักษาระยะไกล เช่น เครื่องฉายรังสีโคบอลต์ 60 และเครื่องเร่งอนุภาค เป็นต้น อีกประเภทหนึ่งคือ การใช้รังสีรักษาระยะใกล้ คือการรักษาโดยให้ต้นกำเนิดรังสีอยู่ชิดหรือภายในบริเวณที่ต้องการรักษาเลย

“งานเวชศาสตร์นิวเคลียร์แบบพื้นฐาน”

ต่อไปเป็นส่วนของงานเวชศาสตร์นิวเคลียร์แบบพื้นฐาน เป็นการให้บริการผู้ป่วยโดยเฉพาะผู้ป่วยโรคมะเร็ง การทำงานส่วนใหญ่จะเป็นการตรวจโดยใช้สารกัมมันตรังสี หรือตรวจด้วยเครื่อง SPECT ซึ่งมีห้องปฏิบัติการสารกัมตรังสีหรือห้องเภสัชรังสีที่จะคอยดูแลรับผิดชอบในส่วนของเวชศาสตร์นิวเคลียร์ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นการตรวจดูกระดูก ตับ หรืออวัยวะต่างๆที่แพทย์ต้องการประเมิน

“งานรังสีวิทยากับโรคมะเร็ง”

การรักษาโรคมะเร็งทำได้หลายวิธี เช่น การผ่าตัด เคมีบำบัด การรักษาแบบจำเพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง และการใช้รังสีรักษา ซึ่งเป็นการใช้รังสีตรงเข้าทำลายสารพันธุกรรม (DNA) ภายในเซลล์มะเร็งเพื่อหยุดยั้งการเจริญเติบโตและทำให้เซลล์มะเร็งตายไปในที่สุด โดยยังสามารถรักษาเนื้อเยื่อปกติโดยรอบให้ปลอดภัยจากรังสี ลดผลข้างเคียงลง และควบคุมโรคได้มากขึ้นอีกด้วย

เมื่อวิกฤตโควิด-19 ก้าวเข้ามา

บทบาทและหน้าที่ที่ทุกคนสามารถเห็นได้ชัดเจนของหน่วยงานรังสีวิทยา จะเป็นในเรื่องของการถ่ายภาพเอกซเรย์ปอดเคลื่อนที่ งานหลักเลยคือการจัดแบ่งทีมเพื่อเข้าไปช่วยในหอผู้ป่วย ทั้งผู้ป่วยที่เป็นกลุ่มเสี่ยงและผู้ป่วยที่ได้รับการยืนยันแล้วว่าติดเชื้อโควิด-19

“เอกซเรย์ปอดเคลื่อนที่”

ในตอนนั้นที่ทุกคนทราบว่าเชื้อโควิด-19 สามารถลงปอดได้ ทางรังสีวิทยาต้องจัดทีมและจัดสรรคนให้เพียงพอต่อระดับความต้องการ ซึ่งเป็นงานที่หนักมาก นอกจากคนไข้ที่เสี่ยงและทราบแล้วว่าติด ยังรวมถึงการต้องแบ่งทีมไปยังโรงพยาบาลสนาม คนไข้ในห้องความดันลบ และคนไข้รูปแบบ Home Isolation อีกด้วย

“เพื่อให้ปลอดภัยทั้งบุคลากรและตัวคนไข้เอง”

นอกจากการจัดทีมทำการเอกซเรย์ปอดเคลื่อนที่แล้ว การทำงานของหน่วยงานรังสีวิทยายังรวมถึงการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ตามที่แพทย์ต้องการอีกด้วย เพราะต้องเผื่อไว้ในกรณีทีคนไข้อาจจะเกิดภาวะแทรกซ้อนในขณะรับการรักษาเนื่องจากอาการของโรค เช่น การลุกลามของเชื้อโควิด-19 ลงสู่ปอด หรือผลกระทบทางสมอง เป็นต้น ซึ่งทางรังสีวิทยาต้องออกมาตรการและจัดสรรบุคลากรในการทำงานเพื่อให้ทุกคนปลอดภัยทั้งฝ่ายคนไข้ที่รับบริการและฝ่ายบุคลากรผู้ให้บริการเองด้วย ข่าวดีก็คือจนถึงตอนนี้ยังไม่มีบุคลากรติดเชื้อ โควิด-19 จากการให้บริการเลยแม้แต่คนเดียว

บทสรุป

งานรังสีวิทยา เป็นงานที่หลากหลายและครอบคลุมการทำงานในหลายภาคส่วนโดยที่คนไข้ที่เข้ารับบริการส่วนใหญ่ก็อาจจะไม่รู้ว่าการรักษาที่ได้รับเกี่ยวข้องกับรังสีวิทยาด้วย จากสถานการณ์โควิด-19 ยังทำให้รู้อีกว่างานรังสีวิทยาไม่ใช่หน่วยงานที่สร้างขึ้นมาเพื่อรักษามะเร็งเท่านั้น แต่กลับเป็นหน่วยงานที่มีบทบาทอย่างมากในวิกฤตโควิด-19 เช่นนี้

รศ.พญ.อุทัยรัศมิ์ เชื่อมรัตนกุล เผยว่าบุคลากรทุกภาคส่วนและผู้ช่วยทุกคนทำงานอย่างเต็มที่ ทำตามหน้าที่เขาได้รับมอบหมาย เมื่อโดนเรียกให้มาช่วยงานก็พร้อมไปช่วยได้เลย ทั้งที่ลักษณะการทำงานของเขาไม่ใช่แค่การใส่ชุด PPE ป้องกันโควิด-19 เท่านั้น เขายังต้องสวมชุดที่ป้องกันรังสีอีกด้วย ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายเลย บางคนต้องอยู่ในชุดแบบนั้นหลายชั่วโมง และบางครั้งเมื่อกลับบ้านอาบน้ำแล้วก็โดนเรียกตัวกลับมาทำงานใหม่อีกครั้ง ซึ่งความทุ่มเทของพวกเขาเป็นเรื่องที่น่าชื่นชมที่สุด

“ทีมบุคลากรทุกคนมีใจรักในการปฏิบัติหน้าที่ของตัวเองมาก ทุ่มเทกับงานในหน้าที่อย่างเต็มที่ เป็นเรื่องน่าภูมิใจมากที่เราสามารถดูแลทั้งผู้ป่วยที่เป็นโควิด-19 และไม่เป็นโควิด-19 ได้ตลอดรอดฝั่ง” รศ.พญ.อุทัยรัศมิ์ เชื่อมรัตนกุล หัวหน้าสาขารังสี โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ

มองทะลุคน เพื่อเอาชนะโรค | โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ