ความหวัง เชื่อว่าเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนควรมี แต่การที่เรามีเพียงแค่ ความหวัง เพียงอย่างเดียวมันคงไม่พอ เราต้องมีความพยายาม กล้าที่จะลองไขว่คว้าหา หรือ แม้กระทั่งสร้างโอกาสให้กับตัวเราเองด้วย
แต่ก็มีอีกหลายคนที่กำลังเข้าสู่อาการ “หมดหวัง” เพราะอาจจะด้วยเพราะมีระดับความคาดหวังมากจนเกินไป หรือ อาจจะเกิดจากความพยายามที่ไม่มากพอ หรือ อาจจะพยายามมากเกินไปกับสิ่งที่ไม่ใช่ เป็นต้น
แต่ถึงแม้ว่า เราจะหมดหวังอย่างไร? เราก็ยังสามารถสร้างความหวังใหม่ได้เสมอ ดังเช่นตัวอย่างหนังเรื่องนึงที่ชื่อว่า The Shawshank Redemption หรือ ภาษาไทย ชื่อ ชอว์แชงค์ มิตรภาพ ความหวัง ความรุนแรง เป็นหนังเก่าในอดีต ที่กลับมาฮิตอีกครั้งใน Netflix
หนังเรื่องนี้ได้ออกฉายครั้งแรกในปี 1994 (พ.ศ. 2537) แต่หนังเรื่องนี้กลับเจ๊งในวันที่ออกฉาย แต่ก็กลับมาได้รับความนิยมเรื่อยมา จนกลายเป็นหนังอมตะที่ครองใจผู้ชมทั่วโลกจนมาถึงวันนี้ หนังเรื่องนี้ถือเป็นหนังที่ดีมากอีกเรื่องนึง ที่ให้บทเรียน ให้แง่คิด และให้กำลังใจ ให้กับคนทุกยุค ทุกสมัย เหมาะกับสถานการณ์บ้านเราในตอนนี้เช่นกัน เพราะเราทุกคน ต้องการ “ความหวัง”
เรื่องย่อ The Shawshank Redemption – ชอว์แชงค์ มิตรภาพ ความหวัง ความรุนแรง
ตัวเอกของเรื่อง แอนดี้ ดูเฟรนส์ นำแสดงโดย ทิม ร็อบบินส์ เขาเป็นนายธนาคารหนุ่มที่ถูกจับกุมในข้อหาฆาตกรรมภรรยาและชายชู้ เพราะฤทธิ์ของแอลกอฮอล์ แต่ แอนดี้ เขาก็ไม่ได้เป็นคนทำ แต่ด้วยหลักฐานทั้งหมดในที่เกิดเหตุ พุ่งเป้ามาที่เขา ทำให้เขาจึงต้องรับโทษจำคุกตลอดชีวิตในเรือนจำชอว์แชงค์ ในปี ค.ศ. 1947
“มิตรภาพ สามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่ ทุกเวลา และทุกโอกาส”
ในเรือนจำชอว์แชงค์ของแอนดี้ เพื่อนคนแรกและเพื่อนสนิทของแอนดี้ ก็คือ เรด นำแสดงโดย มอร์แกน ฟรีแมน ในเรื่อง เรด ต้องโทษจำคุกตลอดชีวิตและอยู่ในชอว์แชงค์มา 20 ปีแล้ว เรด เป็นคนที่ค่อนข้างมีเส้นสาย เขาสามารถหาสินค้าจากภายนอกมาขายให้คนในคุกได้ ซึ่งเขาก็สามารถหาสิ่งที่แอนดี้ อยากได้ มาได้ นั่นก็คือ ค้อนแกะสลักหิน ขนาด 6-7 นิ้ว เพื่อมาแกะสลักหิน ซึ่งเป็นงานอดิเรกที่แอนดี้ ชื่นชอบ (ใครจะรู้ว่า เพราะ ค้อนแกะสลักหิน นี่แหละที่ทำให้แอนดี้ สามารถหนีออกจากเรือนจำชอว์แชงค์ได้)
“คนมีความรู้ อยู่ที่ไหน ก็ยังคงเป็นที่ต้องการเสมอ”
แอนดี้ มีความรู้เรื่องการเงินและภาษี เขาได้ช่วยผู้คุมขัง ในการหลีกเลี่ยงภาษีมหาโหด ที่ถูกเรียกเก็บจากรัฐบาล ด้วยความสามารถและชื่อเสียงของแอนดี้ในเรื่องนี้ ทำให้ พัสดีนอร์ตัน สนใจ และให้ แอนดี้มาช่วยงานด้านบัญชี โดยแอนดี้ช่วยพัสดีนอร์ตันในการฟอกเงินที่ได้มาจากการทุจริต เขาเปลี่ยนจากเงินสกปรกเหล่านั้นให้กลายเป็นเงินที่สะอาดและถูกต้องตามกฏหมาย โดยสร้างคนสมมุติ ขึ้นมาคนหนึ่ง ชื่อว่า “เรนดัล สตีเวนส์” เพื่อใช้ในการฟอกเงิน (ใครจะรู้ว่า เรนดัล สตีเวนส์ ไม่มีตัวตนอยู่จริง แต่มีเลขประกันสังคม มีบัญชีธนาคารหลายแห่ง แถมเสียภาษีอีกด้วย)
“มันเป็นเรื่องที่แย่มาก ที่ต้องมารับผิด กับความผิดที่ตนเองไม่ได้ก่อ”
อยู่มาวันนึง แอนนี้ ก็ทราบความจริงจากปากนักโทษคนนึงว่า มีคนนึงได้ฆาตกรรมภรรยาของนายธนาคารและชู้ของเขา แต่ว่าคนที่เป็นสามีกลับต้องมารับเคราะห์โดนจับและติดคุกแทน แอนดี้ เมื่อทราบเรื่องนี้จึงไปหาพัสดีนอร์ตัน และเล่าเรื่องราวทั้งหมดให้ฟังหวัง เพื่อหวังว่าจะได้รื้อคดีกลับมาพิจารณาใหม่ แต่ปรกกฏว่า คำขอของเขานั้นกลับถูกปฏิเสธ (เรื่องจริงก็ปรากฏแล้ว แต่ทำไม แอนดี้ ยังต้องรับโทษต่อไป กับความผิดที่ตนเองไม่ได้ก่อ? ทำไมพัสดี ถึงไม่ช่วยเขา?)
“โลกแห่งความอยุติธรรม อาจจะทำให้คนดีๆ จำเป็นต้องหาหนทางอื่นเพื่ออยู่รอด”
ในเมื่อทำดีที่สุดแล้ว มันไม่เป็นผล ก็ต้องเลือกทางอื่น เพื่อผลลัพธ์ ที่แตกต่างออกไป เช้าวันนึง แอนดี้ ได้หายตัวไปจากเรือนจำชอว์แชงค์ ใช่ เขาหนีออกจากคุกไปได้ หลังจากที่ใช้เวลาติดคุกไปทั้งหมด 19 ปี แอนดี้ใช้ ค้อนเล็กๆ ของเขาขุดรู จนกลายเป็นอุโมงค์ ทำให้เขาสามารถหนีออกมาได้
จากนั้นหลังจากที่แอนดี้ ได้ออกมาจากคุกแล้ว เขาก็ได้ ถอนเงินฝากจากบัญชีของพัสดีนอร์ตัน ที่ใช้ชื่อว่า “เรนดัล สตีเวนส์” ออกมาหมดเกลี้ยง นอกจากนั้นยังไม่พอ แอนดี้ยังส่งหลักฐานการทุจริตติดสินบนของพัสดีนอร์ตันทั้งหมดให้กับตำรวจ ผลที่ตามมาทำให้พัสดีนอร์ตัน ต้องตัดสินใจปลิดชีพตนเองเพื่อหนีความผิด
หลังจากนั้น เรื่องราวของแอนดี้ ก็เป็นแรงบันดาลใจให้กับเรด เช่นกัน หลังจากที่เรด พยายามขออนุมัติทัณฑ์บนเพื่อจะได้ออกจากคุกมาหลายครั้ง จนในที่สุด เรดก็ได้รับโอกาส ได้ออกจากคุกจริงๆ และ ไปเจอกับแอนดี้อีกครั้ง
สิ่งที่ได้เรียนรู้จากเรื่องนี้
จริงๆ แล้วมีหลายแง่มุมที่น่าสนใจ แต่สำหรับบทความนี้ แอดมินขอนำเสนอในมุมมองของการทำงาน และการดำเนินชีวิตดังต่อไปนี้
“การมีความหวัง เป็นเรื่องที่ดี เพราะความหวัง คือ สิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจของเรา” – (1)
การที่เรายังมีความหวัง ต่อให้ต้องเจออุปสรรค หรือ ปัญหามากมายแค่ไหน เราก็จะสามารถคิดหาหนทาง เพื่อแก้ปัญหา หรือ ผ่านอุปสรรคเหล่านั้นไปได้ ดังตัวอย่างหลายช่วง หลายตอนในเรื่องนี้ เช่น เรื่องของแอนดี้ เขาก็ได้แสดงให้เห็นแล้วว่า หลังจากที่ถูกตัดสินอย่างไม่เป็นธรรม ทำให้เขาต้องติดคุก
ถ้าหากเขาเลือกอยู่แบบคนสิ้นหวัง ชีวิตก็คงแย่ลงไปกว่าเดิม แต่แอนดี้เลือกที่จะเอาความหวังเป็นที่ตั้ง ช่วงเวลาตลอด 19 ปี กับการติดคุกที่ยาวนาน หากเขาไม่มีความหวังอะไรอยู่เลย แอนดี้ก็คงติดคุกไปจนวันตาย แต่ในที่สุดเขาก็ออกมาได้ และ ยังทำให้คนไม่ดีอีกหลายคน ต้องชดใช้กรรมที่พวกเขาได้ก่อเอาไว้ด้วย
“ความตั้งใจ แน่วแน่ และ ความพยายาม คือ หนทางสู่จุดหมาย หรือ ความสำเร็จ” – (2)
ใครจะคิดว่า ค้อนแกะสลักอันเล็กๆ จะสามารถเจาะรู ขุดอุโมงค์ ทำให้แอนดี้ สามารถใช้เป็นช่องทางหลบหนีออกจากคุกได้ ในเรื่อง เรด ยังพูด ติดตลกเลยว่า หากแอนดี้ใช้ ค้อนแกะสลัก ไปขุดรูหรืออุโมงค์เพื่อหลบหนี คงเป็นไปไม่ได้อย่างแน่นอน หรือ หากเป็นไปได้ ก็คงแก่เจียนตายแล้ว
แต่ด้วยความตั้งใจ แน่วแน่ และ ความพยายาม ของแอนดี้ (เขาไม่สนว่าใครจะคิดอย่างไร) หลังจากที่ได้เข้ามาอยู่ในเรือนจำชอว์แชงค์ สักพักนึง เขาก็เริ่มขุดอุโมงค์ตั้งแต่นั้นมา ใช้เวลาทั้งหมดราวๆ 19 ปี จนทำให้เขาสามารถหนีออกมาได้
ที่น่าสนใจ ก็คือ เขาสามารถเอาเศษหินที่เกิดจากการเจาะรูผนังห้อง ออกมาทิ้งได้อย่างไร? แล้วขุดอย่างไร ทำไมไม่มีใครรู้? ต้องลองไปติดตามรับชมดูนะครับ
“จงใช้โอกาส และทรัพยากรที่มีให้เต็มที่ อย่าปล่อยเวลาให้หมดไปกับการนั่งรอโอกาส” – (3)
แอนดี้ ก่อนที่จะมาติดคุก เขาเคยเป็นนายธนาคารมาก่อน เมื่อเขาพบว่า ผู้คุมขัง และพัสดี มีปัญหาในเรื่องภาษี (ไม่อยากจ่าย และ ที่สำคัญมีการฟอกเงินด้วย) แอนดี้ จึงเสนอตัวเองเข้ามาช่วยเหลือ ผู้คุมขัง และพัสดี ซึ่งทำให้เขาได้รับสิทธิพิเศษมากมายตามมา
ซึ่งถ้าเป็นรายอื่น ที่ติดคุกอยู่แล้ว เช่น กรณีของ เรด ติดมากว่า 20 ปี อยู่อย่างหมดหวัง พอหมดหวังก็ไม่ลองใช้โอกาส หรือ ทรัพยากรที่มี ปล่อยชีวิตไปตามยถากรรม แต่ดีที่ว่า แอนดี้ แสดงให้เห็นถึงความมุมานะ พยายาม และไม่รอโอกาส แต่กลับสร้างโอกาสขึ้นมาเอง จึงทำให้ เรด ฮึดสู้อีกครั้ง ด้วยการขออนุมัติทัณฑ์บน แม้ง่าจะต้องขอหลายรอบก็ตาม ในที่สุด เรดก็ได้ออกจากคุกเช่นกัน ซึ่งหากเขาไม่ทำแบบนี้ ก็คงต้องอยู่ในคุกตลอดไปอย่างแน่นอน
“บางที เราก็ต้องกล้าคิดและกล้าทำ ในสิ่งที่เราเองหรือคนอื่นเองก็เคยคิดว่ามันเป็นไปไม่ได้” – (4)
เรื่องของความเป็นไปได้ เป็นเรื่องที่เกิดจากทัศนคติและมุมมองของแต่ละคน ต่อเรื่องหรือกับสถานการณ์ ใดๆ ก็ตาม ดังเช่น ตัวอย่างกรณีของแอนดี้ เพราะเขามองและคิดนอกกรอบ ซึ่งหากเขาเชื่อเหมือนๆ คนอื่นๆ ที่อยู่ในคุกมาก่อน เขาก็คงมองไม่เห็นทนทาง หรือ ความเป็นไปได้ที่จะออกจากคุกได้อย่างแน่นอน
เพราะมีความหวัง และ เชื่อว่ามันเป็นไปได้ เขาจึงเลือกที่จะลงมือทำ และทำอย่างต่อเนื่อง โดยไม่สนใจว่าใครจะคิด หรือ จะวิพากษ์วิจารณ์เขาอย่างไร จริงๆ เราเองก็ควรต้องเป็นแบบนี้บ้าง ชีวิตคงจะดีกว่าเดิมได้อย่างแน่นอน
ที่น่าสนใจ ก็คือ ทำไมเขาถึงคิดแบบนั้นได้ และทำไมเขาถึงกล้าทำในสิ่งที่คนอื่นบอกว่าเป็นไปไม่ได้ ต้องไปลองติดตามดูกันแล้วนะครับ
“ไม่ว่าสถานการณ์จะเลวร้ายแค่ไหน เราก็ต้องเชื่อมั่นในตนเอง และพึ่งพาตนเองให้ได้มากที่สุด” – (5)
คนที่พึ่งพาตนเอง ย่อมสามารถเอาชนะปัญหาและอุปสรรค ได้ง่ายกว่าคนที่เอาแต่พึ่งพาผู้อื่น ตัวอย่างของแอนดี้ แสดงให้เห็นชัดเจนแล้วว่า เขาเลือกที่จะพึ่งพา ความสามารถ และ ความรู้ที่เขามี เพราะระบบที่เขาอาศัยอยู่ มันหวังพึ่งพาไม่ได้ แต่ละคน ไม่ว่าจะเป็น ผู้คุม หรือ พัสดี ต่างก็ใช้เขาเพื่อเอาผลประโยชน์เข้าตน โดยไม่ได้คิดที่จะช่วยให้แอนดี้ ได้รับความยุติธรรม แล้วออกจากคุกได้เลย
เพราะทั้งผู้คุมและพัสดี ต่างก็มีนอกมีใน หากได้แอนดี้มาช่วย พวกเขาก็สบายมากขึ้น แล้วจะให้แอนดี้ ออกจากคุกไปเพื่ออะไร ด้วยเหตุนี้เองที่ทำให้ แอนดี้ ต้องพึ่งพาตนเอง หาหนทางเอง เพื่อออกจากคุกแทน
บทสรุป
หนังเรื่องนี้ น่าจะเป็นตัวอย่าง และเป็นบทเรียนสอนใจให้กับใครหลายคน ที่กำลังท้อแท้ หรือ ต้องอยู่ท่ามกลางปัญหา อุปสรรค หรือ ความไม่ยุติธรรม
หลายช่วงหลายตอนของเรื่องนี้ ให้แง่คิด ให้วิธีการคิดที่ดีๆ มากมาย แอดมินอยากให้คนที่ไม่เคยดู ลองไปหาดูกันนะครับ เมื่อดูจบแล้ว จะรู้เลยว่า ปัญหาที่เราเจออยู่ มันเล็กนิดเดียวเอง
สามารถดูเรื่องนี้ได้ที่ https://www.netflix.com/title/70005379