Mindset - ใช้ความคิดเอาชนะโชคชะตา ทำให้เราประสบความสำเร็จได้จริงเหรอ?

Mindset – ใช้ความคิดเอาชนะโชคชะตา เป็นหนังสือแปล ที่มาจากต้นฉบับภาษาอังกฤษ นั่นก็คือ Mindset: The New Psychology of Success ผู้เขียน คือ Carol S. Dweck นักจิตวิทยาและอาจารย์ชื่อดังจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ได้ทำการศึกษาในเรื่องของปัจจัยอะไรที่ทำให้คนสามารถประสบความสำเร็จ จนได้บทสรุปมาเป็นแนวคิด ที่น่าสนใจดังนี้

“จะประสบความสำเร็จหรือล้มเหลว ขึ้นอยู่กับความคิดเพียง 2 แบบ แล้วเรากำลังคิดแบบไหน?”

โดยแบบแรก เราจะเป็นคนที่ประสบความสำเร็จแบบครึ่งๆ กลางๆ และ แบบที่สอง เราจะสามารถพัฒนาได้แบบก้าวกระโดด โดยสามารถประสบความสำเร็จได้อย่างต่อเนื่อง ถึงแม้ว่าจะไม่มีแต้มต่อในชีวิตมาเลยก็ตาม นี่คือแนวคิด จากเนื้อหาแค่บางส่วนของหนังสือเล่มนี้

ใช้ความคิดเอาชนะโชคชะตา สามารถเอาชนะความล้มเหลวได้จริงเหรอ?

หากยึดหลักแห่งความเป็นจริง นั่นคือ “จิตเป็นนาย กายเป็นบ่าว” หรือ “คิดแบบไหน ก็จะได้แบบนั้น” ซึ่งก็เป็นการยืนยันได้ว่า ความคิดของเราเองนี้แหละ ที่ส่งผลต่อความสำเร็จและความล้มเหลว ของเราจริงๆ

ในหนังสือ Mindset – ใช้ความคิดเอาชนะโชคชะตา เป็นหนังสือจิตวิทยาที่ขายดีที่สุด 10 ปีติดต่อกัน รวมทั้งแนวคิดนี้ได้ถูกพูดถึงกันอย่างมากมายในหลากหลายวงการ เราคงจะเคยได้ยินกันมาบ้าง เช่น Fixed Mindset หรือ Growth Mindset เป็นต้น หนังสือเล่มนี้ ได้บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับกรอบคิดของมนุษย์ 2 แบบ คือ กรอบคิดแบบตายตัว (Fixed mindset) และ กรอบคิดแบบพัฒนาได้ (Growth mindset)

กรอบคิดแบบตายตัว (Fixed mindset) คือ กรอบความคิดหรือทัศนคติแบบดังเดิม หรือยึดติด อยู่ในกรอบเดิมๆ เกรงกลัวความผิดพลาด ไม่กล้าเสี่ยงแม้มีปัจจัยหลายๆอย่างสนับสนุนในเชิงบวก เป็นต้น หลายๆ ปัญหาเหล่านี้ ส่งผลทำให้องค์กรมีอัตราการเติบโตอย่างช้าๆ และไม่ต่อเนื่อง ซึ่งการมีความคิดแบบตายตัวอาจจะทำให้เกิดความผิดพลาด หรือ พลาดโอกาสในการเรียนรู้ในด้านต่างๆ หรือ หากจะสรุปแบบง่ายๆ ก็คือ กรอบความคิดแบบตายตัว เป็นกรอบความคิดแบบโบราณ ที่เชื่ออะไรแบบเดิมๆ และ กลัวที่จะเรียนรู้ และการพัฒนาตนเอง

กรอบความคิดแบบพัฒนาได้ (Growth mindset) คือ กรอบความคิดหรือทัศนคติในแบบพัฒนาได้และเติบโตพัฒนาต่อไปข้างหน้าได้ ทำให้มีการพัฒนาและการเรียนรู้สิ่งใหม่อย่างต่อเนื่อง จนเกิดประสิทธิภาพเป็นอย่างดี การพัฒนาระบบการคิด ซึ่งเป็นกรอบความคิดที่จะช่วยให้องค์กรก้าวเดินได้อย่างมั่นคง และได้ตามเป้าหมาย สรุปแบบง่ายๆ ได้ว่ากรอบคิดแบบพัฒนาได้ เป็นความคิดที่ดีมากไม่ยึดติดและไม่เชื่อมั่นกับความคิดเดิมๆ พร้อมที่จะเรียนรู้ และ กล้าลองทำในสิ่งใหม่ๆอยู่ตลอดเวลา

ต้นเหตุที่ทำให้เราไม่มีความสุขในชีวิต ก็คือ เราไม่เข้าใจตัวเราเองอย่างแท้จริง

คนส่วนใหญ่มักเจอกับภาวะ หรือ ปัญหา ที่คล้ายๆ กัน เช่น รู้สึกต้องมาทนอยู่กับสิ่งที่ไม่ใช่ หรือ การรู้สึกไม่มีความเป็นอิสระ หรือ รู้สึกว่าตนเองขาดแคลนอยู่ตลอดเวลา หรือ บางคนต้องเหนื่อยกับการพิสูจน์ตนเอง ต้องสร้างตัวตนอยู่ตลอดเวลา หรือ อื่นๆ ปัญหาหรือพฤติกรรมเหล่านี้เกิดจากการที่ไม่เข้าใจตนเองทั้งสิ้น

“ถึงแม้ว่า คนเราจะมีต้นทุนที่เกิดมาไม่เท่ากัน แต่เราทุกคนก็สามารถสร้างและเปลี่ยนแปลงชีวิตของตนเองให้ดีกว่าเดิมได้เสมอ”

โดยธรรมชาติแล้ว คนเราก็สามารถมีได้ทั้งสอง Mindset แต่หากคนใดก็ตามมี กรอบคิดแบบพัฒนาได้ (Growth Mindset) จะสามารถเปลี่ยนกรอบความคิดและทัศนคติได้ง่าย หรือ หากอยู่ในโหมดกรอบคิดแบบตายตัว ก็อาจจะพัฒนาได้ แต่อาจจะยากกว่าและอาจจะล้มเลิกความพยายามในการทำสิ่งนั้นไปในที่สุด

มนุษย์เราสามารถมีได้ทั้งสอง mindset ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ หรือ สิ่งแวดล้อมที่อาศัยอยู่ (มีผลต่อกรอบความคิดเช่นกัน) ซึ่งคนที่มีกรอบคิดแบบพัฒนาได้ ก็จะสามารถเปลี่ยนกรอบคิดจากลบเป็นบวกได้ง่าย แต่คนที่มีกรอบคิดแบบตายตัว (Fixed Mindset) นั้นก็อาจจะพัฒนาได้ แต่อาจจะยากกว่าเพราะมีความคิดและความเชื่อที่เป็นลบอยู่ และ มีแนวโน้มที่อาจจะล้มเลิกความพยายามในอนาคตอันใกล้ได้

ซึ่งในเรื่องของ Mindset โดยเฉพาะ กรอบคิดแบบพัฒนาได้ (Growth Mindset) สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในชีวิตประจำวัน เช่น ในเรื่องของการเรียน ภาวะผู้นำ การทำงาน ความสัมพันธ์ในครอบครัว หรือ เรื่องอื่นๆ ได้

ดังนั้น การทำความเข้าใจเรื่องของกรอบคิด (Mindset) จะช่วยให้ชีวิตของเราดีขึ้น ก็เพราะว่าเมื่อเราเข้าใจในตัวเองมากขึ้น รู้ว่าเป้าหมายชีวิตของเราคืออะไร? เราต้องการอะไร? โดยที่เราไม่จำเป็นต้องทำอะไรที่เหมือนคนอื่น ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาโชคชะตา หรือ จำเป็นต้องเชื่อว่าเราเองต้องมีพรสวรรค์ ถึงจะสำเร็จได้อีกต่อไป

บทสรุป

หลังจากที่แอดมิน ได้อ่านหนังสือเล่มนี้ ทำให้เราได้รู้ว่ากรอบความคิดที่สามารถพัฒนาได้ (Growth Mindset) และ กรอบความคิดแบบตายตัว (Fixed Mindset) นั้นเป็นแบบไหน และกรอบคิดของคนเราสามารถเปลี่ยนแปลงและพัฒนาได้ขึ้นอยู่กับตัวเรา ว่าเราอยากให้ตัวเราอยู่ในกรอบความคิดแบบไหน?

หากจะให้เห็นภาพง่ายๆ ว่าผลพวงของการคิดแบบไหน จะลงเอยย่างไร เช่น

คนที่กำลังอยู่ในโหมดกรอบความคิดแบบตายตัว (Fixed Mindset)

“ความสำเร็จ จะเกิดขึ้นได้ ต้องมาจากการมีพรสวรรค์เท่านั้น” [หากเราเชื่อแบบนี้ และ เราไม่มีพรสวรรค์ เราก็จะคิดว่าโอกาสที่เราจะประสบความสำเร็จคงไม่มีแน่นอน]

“ความท้าทาย คือ อุปสรรค หรือ คือ ความกดดัน” [หากเราเชื่อแบบนี้ เราก็จะคิดว่าเรื่องนี้มันยาก ทำไปก็ไม่มีทางประสบความสำเร็จได้อย่างแน่นอน]

“ความผิดพลาด หรือ ความผิดหวัง คือ ความไม่เอาไหนของตัวเราเอง” [หากเราเชื่อแบบนี้ เราก็จะคิดว่าความผิดพลาดหรือความผิดหวังเป็นเรื่องน่าอาย เราก็จะไม่อยากลองทำอะไรใหม่ๆ เพราะกลัวไปก่อนว่า ถ้าพลาดเราอาจจะถูกสังคมหรือคนรอบข้างนินทา หรือ หัวเราะเยาะเอาได้ สรุปก็คือ ไม่ทำอะไรซะเลยดีกว่า]

“ความผิดพลาด หรือ ความผิดหวัง คือ ความไม่เอาไหนของตัวเราเอง” [หากเราเชื่อแบบนี้ เราก็จะคิดว่าความผิดพลาดหรือความผิดหวังเป็นเรื่องน่าอาย เราก็จะไม่อยากลองทำอะไรใหม่ๆ เพราะกลัวไปก่อนว่า ถ้าพลาดเราอาจจะถูกสังคมหรือคนรอบข้างนินทา หรือ หัวเราะเยาะเอาได้ สรุปก็คือ ไม่ทำอะไรซะเลยดีกว่า]

คนที่กำลังอยู่ในโหมดกรอบความคิดแบบพัฒนาได้ (Growth Mindset)

“ความสำเร็จ จะเกิดขึ้นได้ ต้องมาจากความพยายาม” [หากเราเชื่อแบบนี้ ต่อให้เราไม่มีพรสวรรค์ ไม่มีคนคอยช่วยเหลือ เราก็จะไม่กลัวที่จะทำ หรือ มุ่งมั่นที่จะลงมือทำต่อไป]

“ความเก่ง ความสามารถ และ ทักษะต่างๆ สามารถพัฒนาได้” [หากเราเชื่อแบบนี้ เราก็จะคิดว่าถึงแม้วันนี้เราจะยังทำเรื่องนี้ไม่เป็น เพราะเป็นเรื่องใหม่ แต่เราก็สามารถเรียนรู้เรื่องนี้ได้ และ หากเรียนไป และ ลงมือทำไป เราก็เก่งได้ พัฒนาต่อไปได้เช่นกัน]

“ความท้าทาย คือ โอกาสที่จะได้พัฒนาตนเอง และเติบโตต่อไปได้” [หากเราเชื่อแบบนี้ เราก็จะคิดว่าเรื่องยากๆ มันน่าสนใจ เพราะมันจะทำให้เราเก่งขึ้นกว่าเดิม]

“ความผิดพลาด หรือ ความผิดหวัง คือ บทเรียน ที่สอนให้เราไม่ต้องทำผิดซ้ำแบบเดิมอีก” [หากเราเชื่อแบบนี้ เราก็จะคิดว่าความผิดพลาดหรือความผิดหวังเป็นเรื่องธรรมดา และหากเราเรียนรู้กับสิ่งที่เคยผิดพลาด เราก็จะได้พบวิธีการใหม่ๆ เพื่อมาป้องกันไม่ให้เราผิดซ้อแบบเดิมอีกได้]

ถึงตรงนี้ แอดมินคิดว่า เราพอที่จะแยกออกแล้วว่า กรอบความคิดแบบไหน ที่จะสามารถพาเราเติบโตต่อไปได้ หรือ ทำให้ชีวิตของเราดีได้กว่าเดิม

ราคา และ หาซื้อได้ที่ไหนบ้าง?

หนังสือ Mindset – ใช้ความคิดเอาชนะโชคชะตา เล่มนี้ ฉบับภาษาไทย แปลโดย สำนักพิมพ์ We Learn ราคา 275 บาท กับ 358 หน้า อ่านได้เรื่อยๆ ตัวหนังสือค่อนข้างใหญ่ สบายสายตา เหมาะสำหรับใครที่อยากเรียนรู้ อยากได้แนวคิดในเรื่องของความคิด หรือ สั่งซื้อออนไลน์ได้ที่นี่ : ใช้ความคิดเอาชนะโชคชะตา mindset